NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT KHI CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH SAU TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO( TBMMN)
- Thứ hai - 03/04/2023 08:43
- In ra
- Đóng cửa sổ này
Tại Việt Nam mỗi năm có khoảng 200.000 người mới mắc TBMMN, tỷ lệ tử vong rất cao, đứng hàng thứ nhất trong các bệnh lý về thần kinh. Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi và thường để lại những di chứng rất nặng nề. Để giảm bớt các di chứng sau TBMMN và ngăn ngừa bệnh tái phát, người bệnh(NB) cần được điều trị và chăm sóc theo chế độ sinh hoạt và tập luyện phù hợp.
*Đối với các di chứng sau TBMMN khác nhau cần đề ra một kế hoạch cụ thể cho người bệnh tập luyện hằng ngày.
- Trong trường hợp NB chưa tự vận động được, người nhà phải thường xuyên thay đổi tư thế, xoay trở vỗ lưng 2h/lần để tránh lở loét, viêm phổi.
- Khi cho ăn uống, nên kê gối sau lưng NB để giữ họ ở tư thế nửa nằm, nửa ngồi.
- Cố gắng để cho NB chủ động luyện tập, người nhà chỉ hỗ trợ khi NB không thể tự làm được, cần có sự động viên từ người thân tạo tâm lý vui vẻ, thoải mái để người bệnh kiên trì tập luyện giúp bệnh được mau phục hồi.
- Ngủ nghỉ điều độ, không làm việc nặng, tốt nhất là sinh hoạt trong không gian gia đình, người bệnh không nên đi xa. Có thể làm những việc nhẹ nhàng trong nhà, không nên nằm nhiều, buổi trưa ngủ khoảng 30-60 phút. Buổi tối nên ngủ từ 22h đến 6h sáng.
- Khi ngủ dậy không nên bỏ hết chăn ngay mà bỏ chăn và dậy từ từ để cơ thể thích nghi dần với nhiệt độ bên ngoài.
- Nên vận động nhẹ nhàng cơ thể bằng các bài tập khoảng 15 – 20 phút vào buổi sáng ở chỗ thông thoáng tránh gió lùa.
*Về chế độ ăn
Theo khuyến cáo của WHO thì thực đơn cho NB TBMMMN cần cung cấp đầy đủ và cân bằng giữa protein, chất béo và carbonhydrat bao gồm:
- Các loại cá: Là thực phẩm chứa nhiều cholesterol có lợi và làm giảm lượng cholesterol có hại giảm những mảng xơ vữa thành mạch.
- Các loại rau củ quả tươi, trái cây tươi: Chứa nhiều vitamin C và các chất chống oxi hoá khác.
THỰC PHẨM NGƯỜI BỆNH TBMMN CẦN KIÊNG
- Hạn chế muối: muối vào máu sẽ hấp thụ nước gây tăng huyết áp. Do vậy thức ăn cho người sau TBMMN không nên dùng muối hoặc dùng rất ít và nhạt hơn với người khoẻ mạnh bình thường.
- Ngoài ra, NB TBMMN nên giảm các chất : bột, đường, trứng, đồ chiên xào, mỡ động vật, không ăn các phủ tạng động vật, ăn dầu thực vật thay mỡ, ăn bổ sung thêm các loại đậu trong chế độ ăn uống nếu bị bệnh cao huyết áp.
- Khi cho NB TBMMN ăn, nên dùng dạng thức ăn mềm, dễ tiêu như : cháo, súp, sữa, nước hoa quả tươi. Không nên sử dụng nhiều chất béo và các chất kích thích (rượu, bia, trà, cà phê, thuốc lá…) vì chúng rất có hại cho sức khỏe người bệnh.
THỰC PHẨM NGƯỜI BỆNH TBMMN CẦN KIÊNG
*Cách phòng chống bệnh người TBMMN cần biết:
- Giữ ấm khi thời tiết chuyển lạnh và khi áp suất không khí lên cao.
- Tránh tắm khuya hoặc ở nơi gió lùa, nhất là với người bệnh cao huyết áp.
- Tránh trạng thái căng thẳng thần kinh, xúc động mạnh, tránh mất ngủ.
- Điều trị các nguyên nhân gây tai biến mạch máu não như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, tiểu đường, các bệnh lý tim mạch.
- Kiêng rượu, bia và các chất kích thích.
- Tránh vận động thể lực quá mức.
Nói chung, sau TBMMN, người bệnh cần duy trì một chế độ dinh dưỡng hợp lý, kết hợp với các bài tập phục hồi chức năng nhẹ nhàng cũng như chế độ nghỉ ngơi khoa học sẽ đẩy lùi được một số di chứng do bệnh gây ra và ngăn chặn tình trạng đôt quỵ trở lại.
Khi có nhu cầu điều trị phục hồi chức năng sau TBMMN người nhà cần đưa người bệnh đến Bệnh viện YHCT tỉnh Bến Tre để được hướng dẫn- khám và điều trị bằng phương pháp Y học hiện đại kết hợp YHCT để giúp người bệnh phục hồi các chức năng, điều trị bệnh kèm theo, hạn chế các thương tật, di chứng và tránh tình trạng bệnh tái phát./.
*Đối với các di chứng sau TBMMN khác nhau cần đề ra một kế hoạch cụ thể cho người bệnh tập luyện hằng ngày.
- Trong trường hợp NB chưa tự vận động được, người nhà phải thường xuyên thay đổi tư thế, xoay trở vỗ lưng 2h/lần để tránh lở loét, viêm phổi.
- Khi cho ăn uống, nên kê gối sau lưng NB để giữ họ ở tư thế nửa nằm, nửa ngồi.
- Cố gắng để cho NB chủ động luyện tập, người nhà chỉ hỗ trợ khi NB không thể tự làm được, cần có sự động viên từ người thân tạo tâm lý vui vẻ, thoải mái để người bệnh kiên trì tập luyện giúp bệnh được mau phục hồi.
- Ngủ nghỉ điều độ, không làm việc nặng, tốt nhất là sinh hoạt trong không gian gia đình, người bệnh không nên đi xa. Có thể làm những việc nhẹ nhàng trong nhà, không nên nằm nhiều, buổi trưa ngủ khoảng 30-60 phút. Buổi tối nên ngủ từ 22h đến 6h sáng.
- Khi ngủ dậy không nên bỏ hết chăn ngay mà bỏ chăn và dậy từ từ để cơ thể thích nghi dần với nhiệt độ bên ngoài.
- Nên vận động nhẹ nhàng cơ thể bằng các bài tập khoảng 15 – 20 phút vào buổi sáng ở chỗ thông thoáng tránh gió lùa.
*Về chế độ ăn
Theo khuyến cáo của WHO thì thực đơn cho NB TBMMMN cần cung cấp đầy đủ và cân bằng giữa protein, chất béo và carbonhydrat bao gồm:
- Các loại cá: Là thực phẩm chứa nhiều cholesterol có lợi và làm giảm lượng cholesterol có hại giảm những mảng xơ vữa thành mạch.
- Các loại rau củ quả tươi, trái cây tươi: Chứa nhiều vitamin C và các chất chống oxi hoá khác.
THỰC PHẨM NGƯỜI BỆNH TBMMN CẦN KIÊNG
- Hạn chế muối: muối vào máu sẽ hấp thụ nước gây tăng huyết áp. Do vậy thức ăn cho người sau TBMMN không nên dùng muối hoặc dùng rất ít và nhạt hơn với người khoẻ mạnh bình thường.
- Ngoài ra, NB TBMMN nên giảm các chất : bột, đường, trứng, đồ chiên xào, mỡ động vật, không ăn các phủ tạng động vật, ăn dầu thực vật thay mỡ, ăn bổ sung thêm các loại đậu trong chế độ ăn uống nếu bị bệnh cao huyết áp.
- Khi cho NB TBMMN ăn, nên dùng dạng thức ăn mềm, dễ tiêu như : cháo, súp, sữa, nước hoa quả tươi. Không nên sử dụng nhiều chất béo và các chất kích thích (rượu, bia, trà, cà phê, thuốc lá…) vì chúng rất có hại cho sức khỏe người bệnh.
THỰC PHẨM NGƯỜI BỆNH TBMMN CẦN KIÊNG
*Cách phòng chống bệnh người TBMMN cần biết:
- Giữ ấm khi thời tiết chuyển lạnh và khi áp suất không khí lên cao.
- Tránh tắm khuya hoặc ở nơi gió lùa, nhất là với người bệnh cao huyết áp.
- Tránh trạng thái căng thẳng thần kinh, xúc động mạnh, tránh mất ngủ.
- Điều trị các nguyên nhân gây tai biến mạch máu não như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, tiểu đường, các bệnh lý tim mạch.
- Kiêng rượu, bia và các chất kích thích.
- Tránh vận động thể lực quá mức.
Nói chung, sau TBMMN, người bệnh cần duy trì một chế độ dinh dưỡng hợp lý, kết hợp với các bài tập phục hồi chức năng nhẹ nhàng cũng như chế độ nghỉ ngơi khoa học sẽ đẩy lùi được một số di chứng do bệnh gây ra và ngăn chặn tình trạng đôt quỵ trở lại.
Khi có nhu cầu điều trị phục hồi chức năng sau TBMMN người nhà cần đưa người bệnh đến Bệnh viện YHCT tỉnh Bến Tre để được hướng dẫn- khám và điều trị bằng phương pháp Y học hiện đại kết hợp YHCT để giúp người bệnh phục hồi các chức năng, điều trị bệnh kèm theo, hạn chế các thương tật, di chứng và tránh tình trạng bệnh tái phát./.